Jak zacząć rozmawiać po kłótni?

Przywrócenie relacji do równowagi po nieporozumieniu nie jest łatwe. Jeżeli kłótnia skończyła się „cichymi dniami” lub w powietrzu wciąż czuć napięcie, oznacza to, że tak naprawdę konflikt jeszcze nie minął. Jak zacząć rozmawiać po kłótni?

Jeśli jesteś w nieszczęśliwym, niezdrowym związku, to być może trzeba go przerwać. Jednak gdybyśmy wszyscy poddali się po każdej kłótni, nie byłoby długotrwałych relacji.

Załóżmy więc, że jesteś w zdrowym związku i po prostu musicie przebrnąć przez jakiś konflikt.

W artykule poznasz kilka sposobów na to, jak zacząć rozmawiać po kłótni i rozwiązać konflikt, co pozwoli na prawdziwy powrót do normalności.

Zapisz się na bezpłatną konsultację psychologiczną

Kłótnia w relacji – czy to problem?

Kłótnie w relacjach niekoniecznie muszą być złym znakiem. Różnice między ludźmi ujawniają się z czasem – zwykle dlatego, że coraz lepiej się poznajemy.

Kłótnię można potraktować jako szansę na wzmocnienie związku, jednak żeby tak się stało, należy dołożyć starań, aby konflikt rozwiązać, wyciągnąć wnioski i potraktować całą sytuację jak lekcję.

Konflikty długo nierozwiązywane mogą być destrukcyjne i doprowadzić do nieprzyjemnego zakończenia związku.

Zanim przejdziemy do tego, jak rozwiązać zaistniały konflikt i „ugasić” rozszalałe emocje, warto wspomnieć, że nie każdy konflikt trzeba rozwiązywać. Czasem trzeba po prostu przyjąć do wiadomości, że druga osoba ma odmienny pogląd na jakąś sprawę i należy to uszanować.

Taką sytuację możemy spotkać szczególnie wtedy, gdy kłótnia dotyczy hipotetycznych sytuacji i ogólnych poglądów, które nie wpływają bezpośrednio na codzienne życie.

Możemy czuć pokusę, by udowadniać partnerowi swoją rację i „wygrać” kłótnię, przekonując go do swoich poglądów.

Jednak często jest to niepotrzebne i dwie osoby mogą żyć w zgodzie, nawet mimo posiadania nieco odmiennych spojrzeń na różne kwestie.

Rodzaje konfliktów

Konflikt między dwiema osobami dzielimy na dwa główne typy:

1. Konflikt o sumie zerowej
   W tym rodzaju konfliktu zysk jednej strony jest zawsze równoznaczny z całkowitą stratą drugiej strony. Nazwa tego konfliktu odnosi się do tego, że „wygrana” jednej strony jest równa „przegranej” drugiej strony, a więc suma obu tych sytuacji jest równa zero. Wbrew pozorom. w życiu codziennym takie konflikty nie zdarzają się zbyt często – jest to stawianie pewnego ultimatum drugiej osobie, nie pozostawiając przestrzeni na ustępstwa.
2. Konflikt motywów mieszanych
   Psychologowie definiują go jako konflikt, w którym obie strony mogą zyskać, jeśli będą współdziałać. Co jednak ważne – jednostka może osiągnąć większy zysk, jeśli będzie rywalizować z partnerem. Mamy do wyboru dwie możliwości: rywalizację (walkę o swój zysk) lub współpracę (aby maksymalnie usatysfakcjonować obie strony). Większość konfliktów w relacjach to właśnie konflikty motywów mieszanych.

Rodzaje podejść do konfliktu

Jeżeli pokłóciłeś się z partnerem, może wydawać Ci się, że sytuacja nie ma dobrego wyjścia. Jest to jednak mylne wrażenie – wbrew pozorom do konfliktu można podejść na wiele różnych sposobów.

Oto kilka z nich:

Walka

Klasyczna sytuacja typu wygrana i przegrana, w której siła jednej osoby przewyższa drugą osobę i w ten sposób wygrywa konflikt.

Takie podejście zdarza się bardzo często, a tak naprawdę warto zostawić tę opcję jako ostateczność.

Strategia ta jest opłacalna tylko wtedy, gdy nie ma potrzeby dalszego kontaktu między zainteresowanymi osobami lub grupami.

Jest tak dlatego, że w takim konflikcie zawsze ktoś będzie przegrany, a to się wiąże z wieloma negatywnymi emocjami, a nawet zmianą podejścia do walczącego partnera.

Jeżeli natomiast na szali pojawia się także dobro samego związku, to warto takiego podejścia się wystrzegać.

Współpraca

To podejście zakłada dążenie do idealnego wyniku: wygranej obu stron. Jednak ten sposób wymaga czasu i zaangażowania obu stron.

Należy przejść przez trudności, opanować emocje i wspólnie znaleźć kreatywne rozwiązanie problemu, które jest akceptowalne dla wszystkich.

Może to być ciężka praca, szczególnie jeśli konflikt trwa długo, a przeciwne pozycje już się umocniły.

Mimo to, prawdopodobnie będzie to najlepszy możliwy sposób na rozwiązanie konfliktu trwałej relacji.

Znajdzie się tu miejsce na zadbanie o wszystkie potrzeby obu stron, a także na wzajemną pomoc i dbanie o emocje.

Kompromis

Jest to sposób lepszy niż walka, ale nie tak satysfakcjonujący, jak efekt „wygrana-wygrana” (który jest efektem współpracy).

W tym przypadku obie strony rezygnują z czegoś na rzecz uzgodnionego rozwiązania.

Żadna strona więc nie przegrywa całkowicie, ale żadna nie jest też w pełni zadowolona.

Takie rozwiązanie zajmuje zazwyczaj mniej czasu niż współpraca, ale nie redukuje w pełni napięcia.

Unikanie

W tym przypadku obie strony udają, że problem w ogóle nie istnieje.

Ta strategia jest zaskakująco często stosowana i… w wyjątkowych okolicznościach może być dość skuteczna. Jest to szczególnie pomocne, gdy jest etapem przejściowym, bo osoby w konflikcie potrzebują czasu na „ochłonięcie” przed faktyczną dyskusją.

Korzystanie z tej strategii na dłuższą metę, może spowodować powstanie sytuacji dwóch przegranych – silne emocje będą się utrzymywać i nie będzie można oczyścić atmosfery podczas dyskusji.

Wygładzanie problemu

Na powierzchni, na pozór zachowana jest harmonia, ale pod spodem nadal toczy się konflikt.

Jest to podobne podejście do unikania, z tym wyjątkiem, że zazwyczaj tylko jedna osoba akceptuje to „pozorne wygładzenie”, podczas gdy druga pozostaje w konflikcie i chce go rozwiązać.

Strategia może działać tam, gdzie zachowanie związku jest ważniejsze niż rozwiązywanie konfliktu w tej chwili. Nie jest to jednak rozwiązanie długoterminowe.

Więcej o objawach nerwicy

Jak podejść do rozmowy po kłótni?

Skuteczne rozwiązywanie problemów wymaga nauki, czasu i praktyki. Najpierw wymaga nauki asertywności, ponieważ tylko asertywne wyrażanie własnych racji może zapewnić zadbanie o własne potrzeby z jednoczesnym szacunkiem do potrzeb partnera.

O asertywnej komunikacji możesz przeczytać tutaj.

Wiesz już, że najwięcej można zyskać, współpracując z partnerem i próbując znaleźć nowe rozwiązanie, które będzie atrakcyjne dla obojga was. Jednak nie jest to takie łatwe zadanie.

Najważniejsze pytanie dotyczy tego, w jaki sposób przejść do współpracy, zwłaszcza jeśli do tej pory nie próbowaliście takiego podejścia lub jeśli kłótnia trwa od długiego czasu.

Istnieje kilka sposobów, które mogą pomóc Ci zainicjować współpracę i rozwiązanie konfliktu.

Jak zacząć rozmowę?

• Uzgodnijcie strategię zanim się rozgniewacie. Zarządzanie konfliktem wymaga zaangażowania od was obojga. Porozmawiajcie z wyprzedzeniem o tym, jak chcecie poradzić sobie z nieporozumieniami, a także uzgodnijcie, że sobie nawzajem pomożecie. Już samo wyrażenie na głos, że przecież obojgu Wam zależy na zadowoleniu drugiej strony, nakieruje dalszą dyskusję na dobre tory.
• Nie daj złości dojść do głosu. Nabierz nawyku nieomawiania problemów, gdy jesteś zły. Powiedz np.: „Nie mogę teraz rozmawiać, wróćmy do tego za chwilę, kiedy się uspokoję” – i przejdź na kilka minut do innego pomieszczenia lub na świeże powietrze i postaraj się zapanować na gniewem lub innymi negatywnymi emocjami. Nie przerywaj jednak rozmowy całkowicie, bo wrócić do punktu wyjścia.
• Słuchaj i dyskutuj. Przygotuj się na słuchanie partnera. Zaskakująco często kłótnie, to po prostu powtarzanie na okrągło tego samego, tylko nieco innymi słowami. Zamiast traktować wypowiedź partnera jako oczekiwanie na możliwość wypowiedzenia się – wsłuchaj się w jego zdanie. Zadaj dodatkowe pytania, jeśli masz jakieś wątpliwości. Aby wypracować wspólne rozwiązanie, musicie dobrze rozumieć na czym zależy drugiej stronie.
• Reaguj jak najszybciej. Warto jak najszybciej rozwiązywać zaistniałe konflikty. Jeśli odłożycie je na dłuższy czas, to emocje z nimi związane mogą narosnąć, a Wam jeszcze trudniej będzie się zabrać za rozwiązanie konfliktu.

Zasady udanej dyskusji

• Zakładaj dobrą wolę partnera. Zamiast widzieć partnerkę/partnera w roli rywala, lepiej założyć z góry, że robi wszystko, co w jej/jego mocy i nie chce Cię celowo zranić. Przecież jesteście w relacji z własnej woli i zależy Wam na sobie, prawda?
• Używaj komunikatu „ja”. Używaj wyrażeń zaczynających się od „ja”, aby podzielić się własnymi uczuciami. Zamiast „ (Ty) nie poświęcasz mi uwagi” lub „ (Ty) już się mną nie interesujesz”, spróbuj powiedzieć „ (Ja) nie czuję się już istotną częścią Twojego życia”.
• Bądź bezpośredni. Choć mamy pokusę obudowywania naszych komunikatów w dodatkowe słowa, które wzmocnią ich moc (komunikacja agresywna) lub przeciwnie, osłabią ich wydźwięk (komunikacja uległa) – to dla dobra konfliktu, najlepiej będzie, jeśli będziecie wyrażać się jasno i konkretnie. Tylko tak, dajesz szansę partnerowi na dobre zrozumienie Ciebie.
• Bądź przygotowany na przeprosiny. Słowo „przepraszam” ma magiczną moc. Powinniśmy używać go zawsze, gdy wiemy, że popełniliśmy błąd. Słowo przepraszam nie musi oznaczać „przegrania” kłótni. Jeśli w jej toku w jakiś sposób przesadziłeś – np. nie przemyślałeś krzywdzących słów, to warto od razu za to partnera przeprosić, aby nie wzmacniać podziału między wami i nie dodawać nowych powodów do kłótni.

Czego nie robić podczas kłótni?

Jest też kilka zachowań, których warto się wystrzegać, aby nie nadać rozmowie tonu kłótni i walki:

• Unikaj ogólnych słów, takich jak „zawsze” lub „nigdy”
• Nie wprowadzaj osób trzecich do rozwiązywania konfliktu – ani w formie sojuszników, ani w formie porównań
• Nie uciekaj się do takich zagrywek jak sarkazm, czy lekceważenie – nawet jeśli miałyby się wyrażać tylko w mimice lub przewracaniu oczami. Takie działania mogą jedynie pogorszyć atmosferę i jakość dyskusji. 
• Nie oczekuj, że twój partner przeczyta Ci w myślach – lepiej nie pozostawiać niedomówień
• Unikaj przypisywania partnerowi motywów, uczuć i poglądów, których sam jasno nie wyraził
• Nie przywołuj przeszłości dalszej niż kilka dni, szczególnie jeśli nie wiąże się bezpośrednio z tematem dyskusji
• Nie unikaj tematu, nawet jeśli czujesz, że „przegrywasz”
• Nie używaj argumentów „ad personam”, czyli takich które opisują osobę („bo ty jesteś taki/taka”), tylko trzymaj się istoty problemu
• Nie próbuj omawiać trudnych rzeczy, gdy jesteś zmęczony lub głodny. Konflikt nie potrzebuje dodatkowych zapalników w nas samych – a wszyscy jesteśmy nieco bardziej drażliwi, gdy jesteśmy zmęczeni lub głodni. Taka już nasza natura, dlatego warto wziąć to pod uwagę, gdy zbliża się rozmowa na trudny temat. Warto, żebyście oboje byli wypoczęci i mogli się skupić tylko na istocie problemu.

Jak możesz sobie pomóc

Podsumowanie

Konflikty w relacjach są nieprzyjemne, ale jeśli podejdziemy do nich asertywnie, to mogą okazać się nawet szansą na wzmocnienie związku.

Powstrzymywanie własnych emocji, aktywne słuchanie i powstrzymywanie się od wygrywania za wszelką cenę może być trudne.

Jednak na dłuższą metę wypracowanie umiejętnego zakańczania konfliktów będzie opłacalne i pomoże zbudować trwały związek.

Źródła

• Wojciszke B., (2002) Człowiek wśród ludzi: zarys psychologii społecznej, Scholar, Warszawa
• Ryś M., (2004) Jakość związku małżeńskiego a poziom bliskości małżonków i sposoby rozwiązywania przez nich konfliktów, Studia Psychologica nr 5, 57-67
• Wolfigiel B., (2010) „Uczciwa kłótnia” – sposób na zapobieganie kryzysom w związkach partnerskich, W: Skłodowski H., Człowiek w kryzysie – psychospołeczne aspekty kryzysu, Łódź: Wydawnictwo Społecznej Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania w Łodzi
• Overall N. C., McNulty J. K., (2017) What Type of Communication during Conflict is Beneficial for Intimate Relationships?, Curr Opin Psychol. 2017 February ; 13: 1–5 
• Bar-Tal B., (2011) Introduction: Conflicts and social psychology., W:  Intergroup conflicts and their resolution: A social psychological perspective, Psychology Press, 1-38
• Joshi S., (2014) Conflict Resolution: A Psychological Perspective, Peaceworks, Vol. 4, No. 1 
• Overall N. C., Simpson J. A., Fletcher G. J., Sibley C. G., (2009) Regulating Partners in Intimate Relationships: The Costs and Benefits of Different Communication Strategies, Journal of Personality and Social Psychology, American Psychological Association, Vol. 96, No. 3, 620–639