Zioła na depresję

Objawy depresji są przykre i mogą być przytłaczające. Choć standardowe metody leczenia – takie jak leki i psychoterapia – niewątpliwie są skuteczne, to warto wiedzieć o istnieniu alternatywnych metod. Jedną z takich metod są zioła na depresję.

Które rośliny pomagają zwalczyć objawy depresji?
Jak je spożywać?
Czy ich działanie jest udowodnione?
Czy zioła na pewno są bezpieczne?

Sposoby leczenia depresji

Po zdiagnozowaniu depresji przez specjalistę (lekarza psychiatrę lub psychoterapeutę), następuje dobór leczenia. Standardowe metody leczenia obejmują psychoterapię i farmakoterapię.

Psychoterapia polega na regularnych spotkaniach z psychoterapeutą i pracy nad swoimi przekonaniami, reakcjami, komunikacją, regulacją emocji, itp.

Specjalista przy użyciu technik terapeutycznych dociera wraz z klientem do źródeł depresji. Pomaga także zmienić sposób myślenia i zachowania – na taki, który pozwoli na szczęśliwsze, pełniejsze życie. 

Farmakoterapia to wprowadzenie odpowiednio dobranych leków, zazwyczaj w formie regularnie przyjmowanych tabletek. Decyzja o ich ilości, rodzaju, czy czasie stosowania jest podejmowana przez psychiatrę (a czasem przez lekarza rodzinnego). 

Połączenie leków z regularną terapią są najskuteczniejszą znaną formą zwalczania depresji.

To jednak nie wszystko. Także sama osoba z depresją może podjąć indywidualne działania, aby wspomóc leczenie depresji.

Takie działania to na przykład:

• ćwiczenia fizyczne
• zachowywanie zdrowego trybu życia (np. zdrowa dieta, odpowiednia ilość snu)
• regularny tryb życia (np. sen, pobudki i posiłki o stałych porach)
• ograniczanie źródeł stresu
• wykonywanie zadań zleconych przez psychoterapeutę
• medytacja i relaksacja
• stosowanie ziół

W tym artykule zajmiemy się ostatnim punktem – stosowaniem ziół wspomagających leczenie depresji.

Jak wyjść z depresji

Najlepsze zioła na depresję

Najlepsze zioła pomocne w łagodzeniu objawów depresji, które są bezpieczne w użytkowaniu i nie dają skutków ubocznych, to:

• Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum)
• Kozłek lekarski (Valeriana officinalis)
• Lawenda (Lavandula)
• Rumianek (Matricaria)
• Chmiel (Humulus)
• Melisa (Melissa)
• Pieprz metystynowy – kava kava (Piper methysticum)
• Szafran (Crocus)

Dziurawiec

Dziurawiec to jedno z najpowszechniej stosowanych ziół w samodzielnym łagodzeniu objawów depresji.

Przyjmowanie ziela dziurawca wiąże się ze zwiększeniem ilości serotoniny w organizmie. 

Serotonina to substancja występująca naturalnie w organizmie i regulująca jego pracę. Jej poziom wpływa między innymi na jakość snu, apetyt, temperaturę ciała, ciśnienie krwi, potrzeby seksualne, działania impulsywne, agresywność, wrażliwość na ból i nastrój.

Wiele z leków psychotropowych, stosowanych w leczeniu depresji, bazuje na regulowaniu poziomu serotoniny.

Ziele dziurawca może pomóc w łagodnych formach depresji, chociaż jego działanie czeka jeszcze na jednoznaczne udowodnione. Część badań wykazuje, że roślina ta jest tak samo skuteczna w leczeniu łagodnej i umiarkowanej depresji, jak leki przeciwdepresyjne, ale powoduje mniej skutków ubocznych. Inne badania wykazują, że nie jest lepsza niż efekt placebo.

Jak stosować?

Bardzo ważne jest, by pamiętać o tym, że ziele dziurawca wchodzi w interakcję z wieloma lekami. Szczególnie z lekami rozrzedzającymi krew, z antykoncepcją hormonalną i lekami stosowanymi w chemioterapii. Z tego powodu, stosowanie dziurawca należy zawsze skonsultować z lekarzem.

Dziurawiec można przyjmować w postaci naparu. Gotowe herbatki z dziurawca lub sam susz należy zalać gorącą (ale nie wrzącą) wodą i zostawić do zaparzenia przez około 5-10 minut.

Kozłek lekarski

Kozłek, zwany jest także walerianą – to zioło pochodzące z Europy i części Azji, ale rośnie również w Ameryce Północnej. Leczniczy produkt uzyskuje się z korzenia rośliny.

Najczęściej stosuje się go przy zaburzeniach snu, zwłaszcza w przypadku bezsenności. Czasem stosuje się go w leczeniu lęku i stresu, ale badania naukowe potwierdzające te zastosowania są ograniczone.

Kozłek lekarski wydaje się rośliną dosyć bezpieczną. Nie jest toksyczny, działa łagodnie i zwykle nie powoduje niepokojących skutków ubocznych.

Jak stosować?

Kozłek lekarski występuje w kilku postaciach, w tym:

• suplement w kapsułkach
• płynny ekstrakt (stosuje się krople rozcieńczone wodą)
• ziele lub gotowa herbatka do zaparzania (ok. 10-15 minut w gorącej, ale nie wrzącej wodzie)
• składnik cukierków walerianowych
• składnik kapsułek, tabletek, czy syropów

Lawenda

Lawenda jest powszechnie znaną rośliną, szczególnie dzięki swojemu wyglądowi i zapachowi.

Olejek lawendowy jest znanym środkiem relaksującym, zmniejszającym niepokój i stres.

Roślina potencjalnie może łagodzić objawy depresji, ale jej działanie nie jest jeszcze dostatecznie udowodnione.

Jak stosować?

Suszoną lawendę można zaparzać (1 łyżeczka na 200 ml, parzyć około 10 minut) i pić jako napar. Ale to nie jedyna znana forma korzystania z lawendy.

Dostępny jest także płynny ekstrakt, który spożywa się po rozcieńczeniu z wodą lub sokiem (1 kropla dziennie dla dorosłych).

Lawenda bywa także składnikiem środków na uspokojenie lub na sen – na przykład kapsułek, tabletek lub syropów.

Oczywiście jednym z najpopularniejszych zastosowań lawendy jest aromaterapia. W tym celu można skorzystać z różnych form lawendy – na przykład olejku eterycznego do kąpieli, masażu, czy rozpylania w domu.

Rumianek

Od wieków stosuje się rumianek do łagodzenia niektórych objawów, w tym lęku i nastrojów depresyjnych.

Jednak, czy jego skuteczność jest potwierdzona? Choć rumianek ma potencjał do łagodzenia objawów depresyjnych, to konieczne są dalsze badania. 

Znaczącą zaletą rumianku jest to, że jest rośliną powszechnie stosowaną od lat – stąd wiemy, że jest bezpieczny i zwykle nie powoduje przykrych skutków ubocznych.

Jak stosować?

Najpowszechniejszym sposobem użycia rumianku jest oczywiście napar z suszu lub gotowa herbatka w saszetce. W Polsce rumianek jest ogólnodostępny – nie tylko w aptekach, ale także w sklepach spożywczych.

Wszystko o nerwicy lękowej

Chmiel

Szyszki chmielu najbardziej znane są z procesu produkcji piwa. Oprócz tego zastosowania, uważa się również, że chmiel ma właściwości zdrowotne. 

Praktycy leczenia alternatywnego przekonują, że związki zawarte w szyszkach chmielu mają właściwości przeciwzapalne, przeciwlękowe, przeciwbólowe, a nawet przeciwnowotworowe.

Niektóre z tych twierdzeń są częściowo poparte badaniami, inne wciąż czekają na udowodnienie.

Szyszki chmielu faktycznie wykazują potencjalną możliwość zmniejszania poziomu lęku, stresu i innych objawów depresji.

Jak stosować?

Suszone szyszki chmielu zalewa się gorącą wodą, tworząc napar nadający się do picia.

W stosowaniu chmielu istnieje kilka przeciwwskazań – odradza się go dzieciom, kobietom w ciąży i karmiącym piersią. Nie powinno się także spożywać naparu z chmielu krótko przed planowanym prowadzeniem pojazdu.

Melisa

Melisa to zioło uprawiane na całym świecie. Jest tradycyjnie stosowana w celach uspokajających, do ułatwiania zasypiania i przywrócenia koncentracji.

Mówi się, że melisa łagodzi objawy stresu, pomaga się zrelaksować i poprawia nastrój. Wciąż nie jest jasne, czy może być stosowana w celu zmniejszenia lęku i innych objawów depresji.

Choć jej działanie przeciwdepresyjne nie jest jeszcze dobrze zbadane, to z pewnością jest to ziele bezpieczne oraz przynoszące wielu ludziom ulgę.

Jak stosować?

Melisę najczęściej pije się w formie naparu z suszu lub herbaty. Można także znaleźć ją jako składnik suplementu w kapsułkach lub jako płynny ekstrakt.

Pieprz metystynowy (kava kava)

Kava kava to wysoki krzew pochodzący z obszarów południowego Pacyfiku. W medycynie alternatywnej powszechnie wykorzystuje się jego korzeń.

Kava może wywoływać uczucie odurzenia, a herbaty i nalewki z jej korzenia są używane od wieków, aby zwiększyć relaksację i zmniejszyć niepokój.

Skuteczność pieprzu metystynowego bada się w kierunku potencjalnego działania przeciwlękowego i przeciwdepresyjnego.

W przypadku suplementów dostępnych bez recepty, suszony korzeń kava jest kruszony, a następnie zamykany w kapsułce. 

Jak stosować?

Kava kava nie jest w Polsce tak dostępna, jak choćby melisa czy rumianek. Można znaleźć ją jednak w niektórych sklepach, zazwyczaj w formie suplementu w kapsułkach.

Warto zachować ostrożność w stosowaniu pieprzu metystynowego. Prawdopodobnie zbyt częste stosowanie tego zioła przez dłuższy czas może prowadzić do różnych przykrych objawów, w tym problemów z nerkami.

Szafran

Szafran to przyprawa z suszonych części jednej z odmian krokusa. Co ciekawe, jest także najdroższą przyprawą na świecie.

Uważa się, że szafran może być skuteczny w leczeniu łagodnych odmian depresji. Niestety to działanie nie zostało jeszcze dogłębnie przebadane.

Jak stosować?

Dobrej jakości szafran w postaci przyprawy może kosztować od 20 do nawet 100 zł za jeden gram. Jeśli chodzi o suplementacje, to można go znaleźć jako składnik kapsułek w nieco korzystniejszej cenie.

W przypadku przyjęcia zbyt dużej ilości szafranu mogą wystąpić działania niepożądane, takie jak wymioty, zawroty głowy i biegunka.

Jak możesz sobie pomóc

Podsumowanie

Tradycyjne leczenie depresji polega na połączeniu leków na receptę i psychoterapii. 

Leki przeciwdepresyjne mogą pomóc rozwiązać podstawowe problemy, takie jak brak równowagi chemicznej.

Psychoterapia natomiast może pomóc w rozwiązaniu problemów i sytuacji, które mogą przyczyniać się do depresji, takich jak znaczące zmiany w życiu lub przeżyte traumy.

Chociaż tradycyjne metody leczenia są skuteczne, wiele osób szuka także alternatywnych sposobów. Szczególnie, jeśli są to metody bardziej naturalne.

Bezpłatny test na depresję

Naukowcy zbadali wiele ziół, suplementów i witamin, aby określić, czy mogą one przynieść korzyści osobom z depresją. Wyniki są mieszane – choć nie można zaprzeczyć, że niektóre alternatywne metody leczenia są bardzo obiecujące.

Zioła występują w różnej formie – najczęściej jako susz, z którego uzyskuje się napar poprzez zalanie gorącą wodą. Dostępne są także suplementy diety (dostępne bez recepty), w których składzie odnajdziemy kilka z wymienionych w tym artykule roślin.

Pamiętaj, że choć ziele jest składnikiem naturalnym, to nadal może wchodzić w interakcje z przyjmowanymi lekami lub dawać skutki uboczne (szczególnie, gdy jest spożywane w nadmiarze).

Dlatego, jeżeli chcesz spróbować dobroczynnego wpływu ziół na własną rękę – skonsultuj się z lekarzem, upewniając się, że w ten sposób sobie nie zaszkodzisz.

Najlepsze zioła na nerwicę

Źródła

• Gałuszko, M., & Cubała, W. J. (2005). Rola dziurawca w leczeniu depresji. Psychiatria, 2(2), 93-96.
• Nowak, G. E. R. A. R. D. (2009). Surowce roślinne o działaniu przeciwlękowym i antydepresyjnym. Herba Polonica, 55(1).
• Szafrański, T. (2014). Leki ziołowe w leczeniu depresji–aktualny stan wiedzy. Psychiatr. Pol, 48(1), 59-73.
• Dobros, N. (2017). Zioła o działaniu uspokajającym i przeciwdepresyjnym. Post Fitoter, 18(3), 215-222.
• Muszyńska, B., Łojewski, M., Rojowski, J., Opoka, W., & Sułkowska-Ziaja, K. (2015). Surowce naturalne mające znaczenie w profilaktyce i wspomagające leczenie depresji. Psychiatr. Pol, 49(3), 435-453.
• Szafrański, T. (2013). Zastosowanie szafranu (Crocus sativus) w psychiatrii. Psychiatria, pismo dla praktyków.